Denisowianie, neandertalczycy, ludzkie krzyżówki

Jeszcze sto tysięcy lat temu na świecie występowało kilka znacznie różniących się od siebie gatunków człowieka, pomiędzy którymi czasami dochodziło do przepływu genów. Co to były za grupy ludzi? Skąd wiemy, że istniały? Jakie cechy po nich odziedziczyliśmy? Ten filmik jest trzecim z serii poświęconej historii naszego rodzaju. Pierwszy (https://youtu.be/NfYdioVkBFM) dotyczył głównie tego, co działo się od czasu występowania ostatniego wspólnego przodka ludzi i szympansów (ok 5-7 mln lat temu), aż do pojawienia się naszego gatunku (ok. 300 tys. lat temu). Drugi (https://youtu.be/28OnS3JhnY8) mówił o neandertalczykach, naszych niedawno wymarłych kuzynach, którzy pozostawili po sobie mnóstwo skamieniałości oraz wytworów kulturowych – i dlatego wiemy o nich całkiem sporo. Tym razem przyjrzymy się wczesnym migracjom Homo sapiens z Afryki, kontaktom międzygatunkowym, a także tym populacjom człowieka, które nie pozostawiły po sobie zbyt wielu śladów materialnych. Mamy po nich dosłownie kilka fragmentów kości i zębów. Do niedawna w ogóle nie wiedzieliśmy, że te populacje istniały. Dziś jesteśmy tego pewni, ponieważ odkryliśmy, że zostawiły ślad genetyczny, widoczny u współcześnie żyjących ludzi.

Scenariusz i prezentacja: Łukasz Kwiatek Kamera i montaż: Piotr Urbańczyk Nagranie zrealizowane w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą "DIALOG" w latach 2016-2019. Bibliografia: 1) Handbook of Paleoanthropology, Editors: Henke, Winfried, Tattersall, Ian (Eds.), Springer 2015 https://link.springer.com/referencewo... 2) Svante Pääbo, Neandertalczyk. W poszukiwaniu zaginionych genomów, tłum. Anna Wawrzyńska, Prószyński i S-ka 2015 3) David Reich, Kim jesteśmy, skąd przyszliśmy, tłum. Piotr Szwajcer, Wydawnictwo CiS 2019 4) Stephen Oppenheimer, Pożegnanie z Afryką, tłum. Krzysztof Masłowski, Prószyński i S-ka 2013 5) G. Jacobs et al., Multiple Deeply Divergent Denisovan Ancestries in Papuans, Cell, VOLUME 177, ISSUE 4, P1010-1021.E32, MAY 02, 2019, https://www.cell.com/cell/pdf/S0092-8... 6) F. Chen et al., Nature volume 569, pages409–412(2019), https://www.nature.com/articles/s4158... 7) V. Slon et al., The genome of the offspring of a Neanderthal mother and a Denisovan father, Nature volume 561, pages113–116 (2018), https://www.nature.com/articles/s4158... 8) K. Harvati et al., Apidima Cave fossils provide earliest evidence of Homo sapiens in Eurasia, Nature volume 571, pages 500–504(2019), https://www.nature.com/articles/s4158... 9) J.H. Schwartz, Fossil evidence for the origin of Homo sapiens, Am J Phys Anthropol. 2010;143 Suppl 51:94-121. doi: 10.1002/ajpa.21443. 10) J. Krause et al., The complete mitochondrial DNA genome of an unknown hominin from southern Siberia, Nature volume 464, pages894–897(2010), https://www.nature.com/articles/natur... 11) F. Welker, Palaeoproteomics for human evolution studies, Quaternary Science Reviews Volume 190, 15 June 2018, Pages 137-147, https://doi.org/10.1016/j.quascirev.2... 12) Q. Fu et al., An early modern human from Romania with a recent Neanderthal ancestor, Nature volume 524, pages216–219(2015), https://www.nature.com/articles/natur... 13) K. Prüfer et al., The complete genome sequence of a Neanderthal from the Altai Mountains, Nature volume 505, pages43–49(2014), https://www.nature.com/articles/natur... 14) M. Mondal, Approximate Bayesian computation with deep learning supports a third archaic introgression in Asia and Oceania, Nature Communications volume 10, Article number: 246 (2019), https://www.nature.com/articles/s4146...