Diwali - indyjskie święto świateł
Co roku na przełomie października i listopada w Indiach odbywa się Diwali (lub Dipawali, w Nepalu nazywane również Tihar czy Swanti). To najważniejsze hinduistyczne święto. Jest to święto ruchome, trwające pięć dni. Obchodzi się je w ciemnej połowie miesiąca aświna. Jego historia mówi o zwycięstwie dobra nad złem. W tym czasie wyznawcy proszą o powodzenie w życiu.
Najważniejsza z wielu tradycji tego święta wywodzi się z Ramajany – eposu o boskim królu Ramie, będącym wcieleniem boga Wisznu. Żył on kiedyś na wygnaniu z piękną Sitą, utożsamianą z boginią Lakszmi. W czasie jego nieobecności władca demonów, Rawana, porwał Sitę. Po wielu perypetiach i przy pomocy boga małp, Hanumana, udało się w końcu oswobodzić Sitę. Kiedy książę powraca z rodziną do swego królestwa w Ajodhji, lud oświetla mu drogę lampkami. W myśl tej historii Diwali jest świętem nowego początku, nadejścia hinduskiego Nowego Roku, zwycięstwa dobra nad złem i światła nad ciemnością.
Jest to jedno z najważniejszych tradycyjnych świąt obchodzonych w całych Indiach. Stanowi okazję do spotkania w gronie rodziny i przyjaciół, których obdarowuje się słodyczami. Sanskryckie słowo Dīpāvalī oznacza rząd lamp i odnosi się do glinianych lampek oliwnych, które są zapalane przed każdym domem na powitanie Lakszmi, bogini szczęścia i dobrobytu. Lampki zwane diwa symbolizują zwycięstwo światła nad ciemnością, dobra nad złem. Innym symbolem tego święta są tzw. rangoli – geometryczne wzory, wykonane z ryżu, kolorowego proszku i piasku, w kształcie kwiatów, gałązek czy promieni. Dominują znaki Om i wyobrażenia Ganeśi – boga z głową słonia, najbardziej fetowanego bóstwa religii hinduistycznej. Oprawę święta wzbogacają sztuczne ognie i dekoracje kwiatowe. Diwali jest obchodzone z rozmachem, towarzyszą mu liczne imprezy kulturalne.
Świętują nie tylko hinduiści, lecz także sikhowie i wyznawcy dżinizmu. To radosna i hucznie obchodzona okazja do spędzenia kilku chwil w gronie rodziny i przyjaciół. Wszyscy dzielą się nawzajem słodyczami, obdarowują prezentami. Ludzie wysyłają życzenia, razem śpiewają, tańczą, zapalają oliwne lampki oraz dekorują swoje domy i ulice, jak my w czasie Bożego Narodzenia. Wody świętych rzek unoszą tysiące lampek oliwnych. Miasta są pełne huku odpalanych petard i błysku ogni sztucznych.
Ludzie urządzają w tym czasie generalne porządki w domach, malują ściany, wymieniają elementy wyposażenia, kupują nowe ubrania. Uważa się, że to dobry czas na zakup wyrobów ze złota i srebra. Na wsi chłopi ozdabiają krowy, które są dla nich głównym źródłem bogactwa. Diwali jest czasem, by porzucić to, co stare, to co nam ciąży na sercu. Mają w tym pomóc odpalane petardy, których krótkotrwały huk uświadamia, że przeszłość już minęła i nie powróci.
To święto dziękczynienia Bogu za posiadane bogactwo materialne i duchowe. Odprawiane są pudże ku czci Lakszmi, bogini szczęścia i dobrobytu. Według starego zwyczaju ludzie gromadzą posiadane złote i srebrne monety, by patrząc na nie pomóc samemu sobie w utrwaleniu poczucia obfitości. Dominujące odczucie obfitości tu i teraz oddala troski i przekonuje, że cokolwiek jest konieczne w życiu, pojawi się, przyjdzie, bez potrzeby zamartwiania się.
Święto trwa cztery - pięć dni, w zależności od regionu:
1) Dhanteras (obchodzone w północnych Indiach): w dniu tym oddaje się cześć Jamie, bogu śmierci,
2) Naraka Czaturdaśi – dzień, w którym wspomina się rozgromienie znęcającego się nad ludźmi demona Narakę przez Krysznę i jego trzecią żonę Satjabhamę.
3) Amawasja – najważniejszy dzień święta, kiedy wierni odprawiają pudżę i oddają cześć bogini Lakszmi (bogini szczęścia i dobrobytu) oraz Ganeśa (usuwającego wszelkie przeszkody). Wspomina się także historię o Wisznu, który oszukał Bali (który był asurą) i wygnał go do Patali, Świata Podziemi,
4) Annakut lub Navu Varsh – to pierwszy dzień Nowego Roku, obchodzonego zgodnie z przestrzeganym w północnych Indiach kalendarzem vikram. To także początek roku fiskalnego.
5) Bhai Duj – kiedy świętuje się braterską miłość między rodzeństwem. Siostry zapraszają braci do swoich domów
Ze świętem światła związanych jest wiele historii z czasów wedyjskich. Dwie z nich wyjaśniają pochodzenie tradycji zapalania lampek oliwnych:
- wspomnienie powrotu Ramy ze swoją żoną Sitą do Ayodhyi, po jej odbiciu z rąk demona Rawany (pokonanie Rawany przez Ramę wspominano podczas święta Maha Nawaratri). Według tego podania, nazwa święta pochodzi właśnie od rzędów zapalonych lampek ustawionych na murach miejskich i dachach domów przez uradowanych mieszkańców Ayodhyi, którzy w ten sposób chcieli ułatwić i zarazem uświetnić powrót nocą pary królewskiej na tron,
- w drugim dniu Diwali, Naraka Czaturdaśi, wspomina się rozgromienie znęcającego się nad ludźmi demona Narakę (Narakasura) przez Krysznę i jego trzecią żonę Satjabhamę. Zapytany przed śmiercia, jakie jest jego ostatnie życzenie, umierający Naraka oznajmił, że jego odejście, przyniesie światło do życia każdego człowieka. Miały to być początek tradycji zapalania oliwnych lampek. Diwali to zatem świętowanie zwycięstwa światła nad ciemnością, gdzie światło jest symbolem wiedzy, czyli świadomości istnienia boskości w każdym z nas.
Świętowanie w innych religiach niż hinduizm.
Dżinizm
W tradycji dżinizmu, Diwali obchodzone jest z przestrzeganiem "Mahavira Nirvana Divas", fizycznej śmierci i ostatecznej nirwany Mahaviry. Ta wersja Diwali obchodzona w wielu częściach Indii ma podobne praktyki do tej hinduskiej, takie jak oświetlenie lamp i ofiarowanie modlitw do Lakshmi. Jednak głównym celem dżinistycznego święta Diwali pozostaje poświęcenie dla Mahaviry. Praktyka zapalania lamp zaczęła się w dniu śmierci Mahaviry w 527 r. p.n.e zgodnie z tradycją, gdzie 18 królów, którzy zebrali się na ostatnie nauki Mahaviry, ogłosiło, że lampy zapalają się na pamiątkę "wielkiego światła, Mahaviry". To tradycyjne przekonanie o pochodzeniu Diwali i jego znaczeniu dla dżainistów znajduje odzwierciedlenie w ich historycznych dziełach, takich jak obrazy.
Sikhizm
Sikhowie świętują Bandi Chhor Divas na pamiątkę uwolnienia Guru Hargobinda z więzienia Gwalior Fort przez cesarza Mogołów, Jahangira i dzień, w którym przybył do Złotej Świątyni w Amritsar. Diwali w tradycji sikhijskiej jest starsze niż szósta legenda Guru Hargobind. Guru Amar Das , trzeci Guru Sikhów, zbudował studnię w Goindwal z osiemdziesięcioma czterema stopniami i zaprosił Sikhów do kąpieli w świętych wodach na Baisakhi i Diwali jako formę więzi społeczności. Z biegiem czasu te wiosenne i jesienne festiwale stały się najważniejszymi festiwalami Sikhów i świętych miejsc, takich jak Amritsar stał się centralnym punktem corocznych pielgrzymek. Świętowanie Diwali, podkreśla trzy wydarzenia w historii Sikhów: założenie miasta Amritsar w 1577 roku, uwolnienie Guru Hargobinda z więzienia w Mughal oraz dzień męczeństwa Bhai Mani Singha w 1738 roku w wyniku nie zapłacenia grzywny za próbowanie uczczenia Diwali, a następnie odmowę przejścia na islam.
Buddyzm
Diwali nie jest świętem dla większości buddystów, z wyjątkiem tych zamiszkujących Newar w Nepalu, którzy czczą różne bóstwa z buddyzmu wadżrajany i obchodzą Diwali oferując modlitwy Lakszmi. Newarscy buddyści w nepalskich dolinach, również obchodzą święto Diwali w ciągu pięciu dni, w podobny sposób i w tych samych dniach, co nepalski festiwal hinduskiego Diwali-Tihara. Według niektórych obserwatorów, ta tradycyjna celebracja przez buddyjskich mieszkańców Newar w Nepalu, poprzez kult Lakszmi i Wisznu podczas Diwali, nie jest synkretyzmem, ale raczej odbiciem wolności w buddyjskiej tradycji Mahajany, aby oddawać cześć wszelkiemu bóstwu za ich ziemską poprawę.
Źródła:
https://pl-pl.facebook.com/permalink.php?story_fbid=1608939059126138&id=760131224006930
http://strefaindie.blox.pl/2011/10/Diwali-swieto-swiatla.html
Najważniejsza z wielu tradycji tego święta wywodzi się z Ramajany – eposu o boskim królu Ramie, będącym wcieleniem boga Wisznu. Żył on kiedyś na wygnaniu z piękną Sitą, utożsamianą z boginią Lakszmi. W czasie jego nieobecności władca demonów, Rawana, porwał Sitę. Po wielu perypetiach i przy pomocy boga małp, Hanumana, udało się w końcu oswobodzić Sitę. Kiedy książę powraca z rodziną do swego królestwa w Ajodhji, lud oświetla mu drogę lampkami. W myśl tej historii Diwali jest świętem nowego początku, nadejścia hinduskiego Nowego Roku, zwycięstwa dobra nad złem i światła nad ciemnością.
Jest to jedno z najważniejszych tradycyjnych świąt obchodzonych w całych Indiach. Stanowi okazję do spotkania w gronie rodziny i przyjaciół, których obdarowuje się słodyczami. Sanskryckie słowo Dīpāvalī oznacza rząd lamp i odnosi się do glinianych lampek oliwnych, które są zapalane przed każdym domem na powitanie Lakszmi, bogini szczęścia i dobrobytu. Lampki zwane diwa symbolizują zwycięstwo światła nad ciemnością, dobra nad złem. Innym symbolem tego święta są tzw. rangoli – geometryczne wzory, wykonane z ryżu, kolorowego proszku i piasku, w kształcie kwiatów, gałązek czy promieni. Dominują znaki Om i wyobrażenia Ganeśi – boga z głową słonia, najbardziej fetowanego bóstwa religii hinduistycznej. Oprawę święta wzbogacają sztuczne ognie i dekoracje kwiatowe. Diwali jest obchodzone z rozmachem, towarzyszą mu liczne imprezy kulturalne.
Świętują nie tylko hinduiści, lecz także sikhowie i wyznawcy dżinizmu. To radosna i hucznie obchodzona okazja do spędzenia kilku chwil w gronie rodziny i przyjaciół. Wszyscy dzielą się nawzajem słodyczami, obdarowują prezentami. Ludzie wysyłają życzenia, razem śpiewają, tańczą, zapalają oliwne lampki oraz dekorują swoje domy i ulice, jak my w czasie Bożego Narodzenia. Wody świętych rzek unoszą tysiące lampek oliwnych. Miasta są pełne huku odpalanych petard i błysku ogni sztucznych.
Ludzie urządzają w tym czasie generalne porządki w domach, malują ściany, wymieniają elementy wyposażenia, kupują nowe ubrania. Uważa się, że to dobry czas na zakup wyrobów ze złota i srebra. Na wsi chłopi ozdabiają krowy, które są dla nich głównym źródłem bogactwa. Diwali jest czasem, by porzucić to, co stare, to co nam ciąży na sercu. Mają w tym pomóc odpalane petardy, których krótkotrwały huk uświadamia, że przeszłość już minęła i nie powróci.
To święto dziękczynienia Bogu za posiadane bogactwo materialne i duchowe. Odprawiane są pudże ku czci Lakszmi, bogini szczęścia i dobrobytu. Według starego zwyczaju ludzie gromadzą posiadane złote i srebrne monety, by patrząc na nie pomóc samemu sobie w utrwaleniu poczucia obfitości. Dominujące odczucie obfitości tu i teraz oddala troski i przekonuje, że cokolwiek jest konieczne w życiu, pojawi się, przyjdzie, bez potrzeby zamartwiania się.
Święto trwa cztery - pięć dni, w zależności od regionu:
1) Dhanteras (obchodzone w północnych Indiach): w dniu tym oddaje się cześć Jamie, bogu śmierci,
2) Naraka Czaturdaśi – dzień, w którym wspomina się rozgromienie znęcającego się nad ludźmi demona Narakę przez Krysznę i jego trzecią żonę Satjabhamę.
3) Amawasja – najważniejszy dzień święta, kiedy wierni odprawiają pudżę i oddają cześć bogini Lakszmi (bogini szczęścia i dobrobytu) oraz Ganeśa (usuwającego wszelkie przeszkody). Wspomina się także historię o Wisznu, który oszukał Bali (który był asurą) i wygnał go do Patali, Świata Podziemi,
4) Annakut lub Navu Varsh – to pierwszy dzień Nowego Roku, obchodzonego zgodnie z przestrzeganym w północnych Indiach kalendarzem vikram. To także początek roku fiskalnego.
5) Bhai Duj – kiedy świętuje się braterską miłość między rodzeństwem. Siostry zapraszają braci do swoich domów
Ze świętem światła związanych jest wiele historii z czasów wedyjskich. Dwie z nich wyjaśniają pochodzenie tradycji zapalania lampek oliwnych:
- wspomnienie powrotu Ramy ze swoją żoną Sitą do Ayodhyi, po jej odbiciu z rąk demona Rawany (pokonanie Rawany przez Ramę wspominano podczas święta Maha Nawaratri). Według tego podania, nazwa święta pochodzi właśnie od rzędów zapalonych lampek ustawionych na murach miejskich i dachach domów przez uradowanych mieszkańców Ayodhyi, którzy w ten sposób chcieli ułatwić i zarazem uświetnić powrót nocą pary królewskiej na tron,
- w drugim dniu Diwali, Naraka Czaturdaśi, wspomina się rozgromienie znęcającego się nad ludźmi demona Narakę (Narakasura) przez Krysznę i jego trzecią żonę Satjabhamę. Zapytany przed śmiercia, jakie jest jego ostatnie życzenie, umierający Naraka oznajmił, że jego odejście, przyniesie światło do życia każdego człowieka. Miały to być początek tradycji zapalania oliwnych lampek. Diwali to zatem świętowanie zwycięstwa światła nad ciemnością, gdzie światło jest symbolem wiedzy, czyli świadomości istnienia boskości w każdym z nas.
Świętowanie w innych religiach niż hinduizm.
Dżinizm
W tradycji dżinizmu, Diwali obchodzone jest z przestrzeganiem "Mahavira Nirvana Divas", fizycznej śmierci i ostatecznej nirwany Mahaviry. Ta wersja Diwali obchodzona w wielu częściach Indii ma podobne praktyki do tej hinduskiej, takie jak oświetlenie lamp i ofiarowanie modlitw do Lakshmi. Jednak głównym celem dżinistycznego święta Diwali pozostaje poświęcenie dla Mahaviry. Praktyka zapalania lamp zaczęła się w dniu śmierci Mahaviry w 527 r. p.n.e zgodnie z tradycją, gdzie 18 królów, którzy zebrali się na ostatnie nauki Mahaviry, ogłosiło, że lampy zapalają się na pamiątkę "wielkiego światła, Mahaviry". To tradycyjne przekonanie o pochodzeniu Diwali i jego znaczeniu dla dżainistów znajduje odzwierciedlenie w ich historycznych dziełach, takich jak obrazy.
Sikhizm
Sikhowie świętują Bandi Chhor Divas na pamiątkę uwolnienia Guru Hargobinda z więzienia Gwalior Fort przez cesarza Mogołów, Jahangira i dzień, w którym przybył do Złotej Świątyni w Amritsar. Diwali w tradycji sikhijskiej jest starsze niż szósta legenda Guru Hargobind. Guru Amar Das , trzeci Guru Sikhów, zbudował studnię w Goindwal z osiemdziesięcioma czterema stopniami i zaprosił Sikhów do kąpieli w świętych wodach na Baisakhi i Diwali jako formę więzi społeczności. Z biegiem czasu te wiosenne i jesienne festiwale stały się najważniejszymi festiwalami Sikhów i świętych miejsc, takich jak Amritsar stał się centralnym punktem corocznych pielgrzymek. Świętowanie Diwali, podkreśla trzy wydarzenia w historii Sikhów: założenie miasta Amritsar w 1577 roku, uwolnienie Guru Hargobinda z więzienia w Mughal oraz dzień męczeństwa Bhai Mani Singha w 1738 roku w wyniku nie zapłacenia grzywny za próbowanie uczczenia Diwali, a następnie odmowę przejścia na islam.
Buddyzm
Diwali nie jest świętem dla większości buddystów, z wyjątkiem tych zamiszkujących Newar w Nepalu, którzy czczą różne bóstwa z buddyzmu wadżrajany i obchodzą Diwali oferując modlitwy Lakszmi. Newarscy buddyści w nepalskich dolinach, również obchodzą święto Diwali w ciągu pięciu dni, w podobny sposób i w tych samych dniach, co nepalski festiwal hinduskiego Diwali-Tihara. Według niektórych obserwatorów, ta tradycyjna celebracja przez buddyjskich mieszkańców Newar w Nepalu, poprzez kult Lakszmi i Wisznu podczas Diwali, nie jest synkretyzmem, ale raczej odbiciem wolności w buddyjskiej tradycji Mahajany, aby oddawać cześć wszelkiemu bóstwu za ich ziemską poprawę.
Źródła:
https://pl-pl.facebook.com/permalink.php?story_fbid=1608939059126138&id=760131224006930
http://strefaindie.blox.pl/2011/10/Diwali-swieto-swiatla.html
Jest to święto ruchome, trwające pięć dni. Dlaczego u nas niema takich długich świąt.
OdpowiedzUsuń