Kraju Polan powstań z kolan- Tadeusz Kościuszko

Kościuszko wywodził się z prawosławnej szlachty białoruskiej i był wychowany w duchu tolerancji. Jeden z jego przodków- Jan na początku XVII w. był wyznania ewangelickiego, a później ożenił się z arianką i sam przeszedł na socynianizm. Późniejsi Kościuszkowie – prawdopodobnie po dekrecie Sejmu z 1658 r. zmuszającym polskich arian do przyjęcia katolicyzmu lub opuszczenia terytorium Rzeczypospolitej- postanowili zostać rzymskokatolikami.


SŁOWA GEN.TADEUSZA KOŚCIUSZKI W LIŚCIE DO KSIĘCIA ADAMA CZARTORYSKIEGO (1816r)

"Widzieliśmy rządy despotyczne, które posługiwały się zasłona religii w przekonaniu,że to będzie najmocniejszą podporą ich władzy, wyposażono więc księży w największe możliwe bogactwa kosztem nędzy ludu, nadawano im najbardziej oburzające przywileje aż po miejsce u Tronu Królów Polskich jednym słowem, tak mnożono względy, dobra i bogactwa Duchownych, że połowa Narodu Polskiego cierpiała i jęczała z biedy, podczas gdy oni nie robiąc nic, opływali we wszelkie dostatki. Teraz, kiedy już znane są zgubne skutki tego błędu, wydaje mi się, że nie ma lepszego sposobu niż pozwolić im upaść i upodlić się... Rząd jako taki nie powinien mieć innej religii niż religia natury"....

Memoriał Tadeusza Kościuszki 1815 r.
!!! „Kościół Powinien być oddzielony od państwa, nie wolno mu zajmować się kształceniem młodzieży. Naród powinien być panem własnego losu i jego prawa powinny być nadrzędne wobec kościoła. Żadna religia nie może im przeczyć odwołując się do prawa boskiego, przeciwnie, każda religia powinna być posłuszna prawom ustanowionym przez naród” !!!

"Księża będą zawsze wykorzystywać ciemnotę i przesądy ludu. Będą posługiwać się religią jak maską, pod którą kryje się obłuda i zbrodniczość ich poczynań." (Tadeusz Kościuszko)    

Tadeusz Kościuszko z przekonania był deistą. Szczególnie w Kościele widział zagrożenie dla zdrowego rozsądku.
"Nie można spodziewać się, że zmienią postępowanie, gdyż w ich interesie leży istotnie fascynowanie oczu ludu kłamstwem, strachem przed piekłem, dziwacznymi dogmatami i abstrakcyjnymi czy też niezrozumiałymi ideami teologii"-
pisał w liście do księcia Adama Czartoryskiego.

Kościuszko o potrzebie reformy szkolnictwa.
"Jeśli (...) rozpoczniecie od oświecania księży, dacie im /tym samym/ więcej środków, by zniewalali Lud i trzymali go w jeszcze silniejszym uzależnieniu, bowiem każde wydzielone ciało w Narodzie będzie mieć zawsze swój własny interes, przeciwny do interesu Państwa, bądź będzie występować przeciwko działaniom rządu, bądź będą miały miejsce potajemne bunty i konspiracje, w które niestety obfituje historia. Nie można mieć nadziei, że zmieni się ich zachowanie, gdyż w ich podstawowym interesie leży mamienie Ludu."

A tak swoją drogą...

Adam Mickiewicz pisał w „Trybunie Ludów”:

„Księża i prałaci, wy oczekujecie zbawienia tylko od złota... Nie mówcie, że ludy was opuszczają; to wy je opuściliście; one was szukają na posterunku waszym i tam was nie znajdują; one chcą się podźwignąć, a wy je w dół spychacie (...). Lud, który walczy o swoją niepodległość albo o rozszerzenie swoich swobód... powinien nie ufać wysokim dostojnikom Kościoła, którzy wszyscy jednakowo są przywiązani do kultu absolutyzmu bez względu na to, czy ten absolutyzm jest mahometański, czy heretycki, czy nawet ateistyczny”.

Żyj tak, abyś nigdy nie bał się śmierci. Nie rób nikomu problemów z powodu wiary, szanuj poglądy innych i zadaj , by szanowano twoje. Kochaj swe życie, czcij je, uczyń je wyjątkowym. Staraj się, by było dlugie, a służba twa niech przynosi korzyść twojemu ludowi. Gdy śmierć przyjdzie po Ciebie, nie bądź jak Ci, których serca przepełnione są strachem przed nią tak, że gdy przychodzi błagają o szansę przeżycia wszystkiego na nowo. Zanuć swą pieśń agonalną i umrzyj jak bohater, wracający do domu.