Unitariańskie chrześcijaństwo Karola Grycza

Karol Grycz-Śmiłowski (ur. w 17 września 1885 w Śmiłowicach, zm. 16 lutego 1959 w Krakowie) – polski pastor luterański, proboszcz wyznania ewangelicko-augsburskiego Wojska Polskiego, następnie wyznawca unitarianizmu, założyciel Jednoty Braci Polskich.

W 1934 roku opublikował Z ziemi świętej nowoczesne „Wierzę” w którym to dziele zaprezentował się jako wolnomyśliciel i duchowy spadkobierca braci polskich.

W 1936 roku skupił wokół siebie niewielką grupę wyznawców i zaczął wydawać kwartalnik „Wolna Myśl Religijna”. W 1937 w Łodzi założył wolny związek religijny „Bracia Polscy”, który od 1945 zmienił nazwę na „Jednota Braci Polskich”, nawiązując do historycznego ruchu braci polskich. W 1937 wziął udział jako pierwszy przedstawiciel Polski w międzynarodowej konferencji unitariańskiej. Głosił wierność zasadom historycznego ruchu braci polskich, zwłaszcza antytrynitaryzm i zgodność wiary z rozumem. Praktykował chrzest dorosłych przez zanurzenie w wodzie.

Był promotorem misji humanitarnej Kościoła Unitariańskiego w USA – Unitarian Service Committee, obecnie Unitarian Uniwersalist Service Committee, która w latach 1945-1949 uruchomiła nowoczesny, 300 łóżkowy szpital – Instytut Chirurgii Urazowej im. Tadeusza Kościuszki, obecnie Szpital Chirurgii Urazowej im. dra J. Daaba w Piekarach Śląskich.