Zbór ariański w Ublinku
Ublinek – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie opatowskim, w gminie Lipnik. Miejscowość związana z działalnością braci polskich. Józef Szymański w pracy Szlakiem Braci Polskich wspomina o zborze, twierdząc, że w 1962 r. był to najlepiej zachowany zbór na Kielecczyźnie, tzn. najmniej przebudowywany.
Ruiny zboru braci polskich z XVI wieku, wpisane do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.521/1-3 z 1.10.1956, z 31.03.1971 i z 27.07.1988).
Tradycyjny budynek zboru ariańskiego wzniesiony zapewne w 1630 roku. Datę taką zawiera przyczółek portalu wejściowego. Prócz daty jest tam jeszcze herb Godziemba oraz litery PZ i TZ (wg księdza Jana Wiśniewskiego są to inicjały Pawła Zagórskiego, dziedzica części wsi Strzyżowice i Tyburcego Żurawskiego – dziedzica połowy Ublinka). Tadeusz Przypkowski w artykule „Zabytki reformacji na Kielecczyźnie”, opublikowanym w „Studiach renesansowych” w roku 1956, napisał: „Najbardziej typowy przykład zboru dworskiego tego okresu, najmniej może w Polsce przebudowanego (niestety od kilku lat konsekwentnie rujnowanego przez prywatnego użytkownika) mamy w Ublinku. Zwarta bryła z silnie oszkarpowanymi narożnikami zawiera wewnątrz na parterze sklepioną krzyżowo salkę zborną z sionką, z której kamienne schody prowadzą na piętro do mieszkania ministra, złożonego z dwu izb, ze śladami kominka i wnęk w ścianach„. Wersję o zborze przytacza także ksiądz Jan Wiśniewski, co dowodzi jednak, że nie wymyślono jej dopiero w czasach PRL-u. Pisze on w książce „Monografie kościołów w dekanacie opatowskim„ (Radom 1908):
„We wsi Ublinek dziedzice byli arianami, to też pozostawili po sobie kaplicę z kamienia murowaną w kształcie kościoła, długą łokci 18, szeroką 12, wysoką 13. Przez żelazne drzwi wchodziło się do miej od północy. Nad drzwiami znajduje się herb Topór, rok 1630 i litery P.Z.( Paweł Zagórski dziedzic części Strzyżowic i wsi Gieraszowic. Niżej T. Z. znaczą Tyburcy Żurawski (a Zwiawice) dziedzic połowy Ublinka dotąd zwanym Szlacheckim. Przy wejściu na lewo znajdował się mały przedsionek z którego wchodziło się do pokoiku z jednem zakratowanem okienkiem, dwiema ławeczkami i łóżkiem: było to mieszkanie predykanta. Z tego pokoiku przechodziło się na stronę południową do kapliczki opatrzonej dwoma oknami. Stał w niej ołtarzyk bez obrazów; ściany ozdobione były szafirowym malowidłem, dwie ławki stały po bokach. Taki wygląd był kaplicy ariańskiej za czasów ks. Struckiego proboszcza Strzyżowskiego...”
Herb Godziemba – legenda głosi, że w roku 1094 wojewoda krakowski Sieciech udał się z wojskiem na Morawy. W starciu bitewnym rycerz Godziemba stracił broń. Niewiele się namyślając podjechał do pobliskiego lasu, wyrwał sosenkę z korzeniami i użył jej w walce. Pokonał nacierającego Morawianina i pojmał go w niewolę. A w nagrodę za okazane męstwo otrzymał herb – sosnę o 3 gałęziach zielonych i pięciu korzeniach – na czerwonym tle.
O Zborze, Arianach i o Ublinku w Wieściach Lipnickich z marca 2016 roku (str. 17-19)...
Dawniej Ubnin, Obnin. Średniej wielkości wieś położona w Kotlinie Włostowskiej na południowych krańcach gminy Lipnik. Zajmuje powierzchnię 262,5 ha. W 2000 r.
zamieszkiwało ją w 59 domach ok, 200 osób.
Ruiny zboru braci polskich z XVI wieku, wpisane do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.521/1-3 z 1.10.1956, z 31.03.1971 i z 27.07.1988).
 |
| By Jakub Hałun - Praca własna, CC BY-SA 4.0, Link |
Tradycyjny budynek zboru ariańskiego wzniesiony zapewne w 1630 roku. Datę taką zawiera przyczółek portalu wejściowego. Prócz daty jest tam jeszcze herb Godziemba oraz litery PZ i TZ (wg księdza Jana Wiśniewskiego są to inicjały Pawła Zagórskiego, dziedzica części wsi Strzyżowice i Tyburcego Żurawskiego – dziedzica połowy Ublinka). Tadeusz Przypkowski w artykule „Zabytki reformacji na Kielecczyźnie”, opublikowanym w „Studiach renesansowych” w roku 1956, napisał: „Najbardziej typowy przykład zboru dworskiego tego okresu, najmniej może w Polsce przebudowanego (niestety od kilku lat konsekwentnie rujnowanego przez prywatnego użytkownika) mamy w Ublinku. Zwarta bryła z silnie oszkarpowanymi narożnikami zawiera wewnątrz na parterze sklepioną krzyżowo salkę zborną z sionką, z której kamienne schody prowadzą na piętro do mieszkania ministra, złożonego z dwu izb, ze śladami kominka i wnęk w ścianach„. Wersję o zborze przytacza także ksiądz Jan Wiśniewski, co dowodzi jednak, że nie wymyślono jej dopiero w czasach PRL-u. Pisze on w książce „Monografie kościołów w dekanacie opatowskim„ (Radom 1908):
„We wsi Ublinek dziedzice byli arianami, to też pozostawili po sobie kaplicę z kamienia murowaną w kształcie kościoła, długą łokci 18, szeroką 12, wysoką 13. Przez żelazne drzwi wchodziło się do miej od północy. Nad drzwiami znajduje się herb Topór, rok 1630 i litery P.Z.( Paweł Zagórski dziedzic części Strzyżowic i wsi Gieraszowic. Niżej T. Z. znaczą Tyburcy Żurawski (a Zwiawice) dziedzic połowy Ublinka dotąd zwanym Szlacheckim. Przy wejściu na lewo znajdował się mały przedsionek z którego wchodziło się do pokoiku z jednem zakratowanem okienkiem, dwiema ławeczkami i łóżkiem: było to mieszkanie predykanta. Z tego pokoiku przechodziło się na stronę południową do kapliczki opatrzonej dwoma oknami. Stał w niej ołtarzyk bez obrazów; ściany ozdobione były szafirowym malowidłem, dwie ławki stały po bokach. Taki wygląd był kaplicy ariańskiej za czasów ks. Struckiego proboszcza Strzyżowskiego...”
https://www.facebook.com/szlakbracipolskich/posts/1989372187765638?__xts__%5B0%5D=68.ARAUov6DRaIqBMTI-Xha-L1jyMi_8fzqSnxgW8qGQjgPGn_W5ekb4xqJgyblyGzo1JJ2LS1QUn7rw4tPSUBwJVI7DcIh2ujNMIU4RUEkA8bdkT-AKcBwp0Hke9on78MhmpYb405jnOFKeFsEYGEdP2LUN7ehdG6D0DKq0fYphtmDmuunC1PcjKyLTHs7Jz9OimHcECjgzXkvP-A2rpVEq3x58mEFg6r4cAq4qPCMT-BNhQfnfWIzKj6ivyJsqAgOYs2AjVZ3xh8P0K2LVHpcfgR3TFIgsf2n9aVubmO4H5m-djQuOInj6cgUzLKuMrV_J-DuFel--myN_wdEdT-8-fHuw1mj34VSsMmuEUuLh_JrYsuB876Zp9Q8gcI7YV1EEchDvt-VsBdnmmKK_LWn6ODg7_QbGgLBLsHxpBOP4sQOfpFPS1UsPsPL9J0MwfZm3-KP19nBdqiO2g&__tn__=-RSzlak Braci Polskich
Tradycyjny budynek zboru ariańskiego wzniesiony zapewne w 1630 roku. Datę taką zawiera przyczółek portalu wejściowego. Prócz daty jest tam jeszcze herb Godziemba oraz litery PZ i TZ (wg księdza Jana...
Herb Godziemba – legenda głosi, że w roku 1094 wojewoda krakowski Sieciech udał się z wojskiem na Morawy. W starciu bitewnym rycerz Godziemba stracił broń. Niewiele się namyślając podjechał do pobliskiego lasu, wyrwał sosenkę z korzeniami i użył jej w walce. Pokonał nacierającego Morawianina i pojmał go w niewolę. A w nagrodę za okazane męstwo otrzymał herb – sosnę o 3 gałęziach zielonych i pięciu korzeniach – na czerwonym tle.
Zbór Ariański w Ublinku
O Zborze i o Ublinku ...w Wieściach Lipnickich z 2016 roku
Dawniej Ubnin, Obnin. Średniej wielkości wieś położona w Kotlinie Włostowskiej na południowych krańcach gminy Lipnik. Zajmuje powierzchnię 262,5 ha. W 2000 r.
zamieszkiwało ją w 59 domach ok, 200 osób.
null
null
Komentarze
Prześlij komentarz